Werken tijdens de coronapandemie

Ook ik ontkom er niet aan een stukje te schrijven wat te maken heeft met de coronapandemie. Deze keer dan ook niet echt passend bij de website van Zuinigeman, maar daarom denk ik niet minder interessant dan de blogs die over sparen en consuminderen gaan.

De scholen zijn weer begonnen en voor mij betekent dit dat er weer enige normaliteit in het werk is teruggekomen. Maar het is nog verre van hoe het er vorig jaar na de zomervakantie uitzag. Toen de pandemie in maart in alle hevigheid in Nederland uitbrak en onze premier de scholen, horeca, kappers, sportscholen en andere plekken waar veel mensen samenkomen sloot, ging alles in onderwijsland anders. Waren we hier op voorbereid? Nee. Wisten we wat we moesten doen? Nee. Wisten onze studenten hoe ze hiermee moesten omgaan? Nee. Ging het allemaal goed? Nee!

Nog nooit hadden we online lesgegeven. Lessen vonden plaats op school en de digitalisering van het onderwijs stopte zo’n beetje bij een PowerPoint-of Prezi-presentatie en bij de cijfer- en aanwezigheidsregistratie. Ik overdrijf niet als ik zeg dat verder alles eigenlijk ging zoals het al decennia gaat: studenten hebben een lesrooster, komen naar school op het moment dat zij les moeten volgen, zitten in een klas en gebruiken hun boeken of andere lesmaterialen in het geval van praktijklessen. De docent legt uit en geef instructie, de student gaat aan de slag. Er wordt huiswerk opgegeven, de les wordt afgerond en een volgende les ziet er weer net zo uit. Natuurlijk zijn er onder de docenten veel talenten die het geheel opleuken met van alles en nog wat, maar dit is niet voor de meerderheid van de lessen het geval en het onderwijs van nu lijkt nog in grote lijnen op het onderwijs van vroeger.

Al jaren zijn er mensen aan het onderzoeken hoe het anders en beter kan, maar uit al die onderzoeken komen zoveel verschillende resultaten dat je als docent niet weet wat nu het beste is. En hoe langer je meegaat in onderwijsland, hoe vaker je de oude wijn in nieuwe zakken voorbij ziet komen. Zo werken we het ene jaar in groepjes, een ander jaar is alles in projecten samengevoegd en een paar jaar later zitten de studenten weer gewoon twee-aan-twee en ben je weer klassikaal aan het lesgeven.

En dan komt er een dag waarop je allemaal, van het ene op het andere moment, op een andere manier moet gaan werken. Ik kan u vertellen, dat is niet eenvoudig. Ten eerste heb je daarvoor middelen nodig. Een computer alleen is niet voldoende. Je moet lesmateriaal hebben of maken om online te kunnen presenteren. Je moet met de programma’s en bestanden uit de voeten kunnen én, niet geheel onbelangrijk, je moet de studenten bij de les weten te houden! In een klaslokaal is dat wat makkelijker, daar zijn ze fysiek aanwezig en kan je ze wat sneller weer bij de les krijgen als ze dreigen weg te dromen. Op een computerscherm is het een stuk lastiger overzicht houden. Ik ben werkzaam in het type onderwijs waar de motivatie van studenten soms te wensen overlaat. Naar school komen is vaak al niet makkelijk, maar biedt wel structuur. Online lessen volgen was voor velen een probleem en dan niet alleen door gebrek aan motivatie, maar zeker ook door gebrek aan middelen. Een les volgen op je telefoon is natuurlijk niet ideaal. Gelukkig hebben veel van onze studenten het schooljaar tóch met een diploma of overgang naar een volgend leerjaar weten af te ronden. Natuurlijk door hun eigen inzet, maar ook door de inzet van onderwijs -en onderwijsondersteunend personeel en stagebedrijven. Iedereen heeft echt een paar tandjes bij moeten zetten vorig schooljaar!

Dit schooljaar moeten we tot de kerstvakantie nog rekening houden met coronarichtlijnen. Deze houden in dat studenten én personeel 1,5 meter afstand moeten houden. Studenten wisselen niet van lokaal, docenten moeten zich voor iedere nieuwe les naar een ander lokaal verplaatsen. Voor ons betekent dit dat er nu wel halve klassen op school kunnen zijn maar er zijn ook nog veel lessen online. Hetzelfde geldt voor vergaderingen, die vinden plaats via Microsoft Teams. Ook op de docentenwerkplekken kunnen we niet meer allemaal tegelijkertijd werken en dus wordt er nog steeds veel thuisgewerkt. Wanneer je bedenkt dat mensen in het onderwijs dit beroep hebben gekozen vanwege het contact met jongeren dat is het logisch dat dit niet fijn werken is. Ook missen we de contacten met elkaar, even snel iets bespreken, een ervaring uitwisselen, een vraag over een student of wat dan ook; via de e-mail of WhatsApp is dan toch niet zo makkelijk als wanneer je naast elkaar zit of elkaar in de gang tegenkomt.

Ook de niet-lesgevende taken worden hiermee een stuk ingewikkelder, vooruitplannen is niet goed mogelijk; schoolreisjes, excursies, projectweken, vieringen… geen idee nog wat wel en niet kan na de kerstvakantie. Dat betekent dat er voor veel dingen een plan A én een plan B moet worden gemaakt. Open Dagen en voorlichtingsevenementen? Voor ons de belangrijkste dagen van het jaar, dan moeten we zorgen dat de studenten naar onze school komen en niet voor een opleiding op een andere school kiezen. Dit werven begint al in november en gaat door tot april. Studentenaantallen zijn belangrijk voor ons bestaan als school en dus ook voor de banen van de medewerkers. Kortom, ook in het onderwijs is er nog heel veel onzekerheid de komende maanden.

Is het bij u op het werk ook nog steeds anders dan voor de pandemie?

Stella